In deze reeks vertellen verpleegkundigen die buiten de ziekenhuismuren werken over hun job. Lotte (26) is verpleegkundige in het opvangcentrum voor asielzoekers in Gent.
‘Ik ben altijd nieuwsgierig geweest naar andere culturen. Vraag me niet waarom, ik kan het niet goed verklaren. Al van jongs af aan droomde ik ervan de wereld te zien. Toen ik verpleegkunde studeerde, deed elke zomervakantie vrijwilligerswerk in het buitenland. Zo werkte ik in Peru in een wijkgezondheidscentrum in de sloppenwijken. Na mijn studies trok ik maandenlang met de rugzak door Azië en Zuid-Amerika. Toen ik terugkwam en op zoek ging naar werk, zag ik toevallig de vacature voor verpleegkundige in het nieuwe opvangcentrum voor asielzoekers in Gent. Ik heb geen seconde getwijfeld om te solliciteren: die job leek me op het lijf geschreven.’
Mijn droomjob
‘Ik werk hier nu bijna drie jaar, en zou nergens anders willen werken. Voor mij is dit mijn droomjob. Een opvangcentrum voor asielzoekers is een uitdagende omgeving. Geen enkele dag is hetzelfde, en door de drukte kan het – zoals overal in de zorgsector – wel eens chaotisch zijn, maar daar kan ik goed mee om. Momenteel verblijven hier iets meer dan tweehonderd mensen van verschillende leeftijden en nationaliteiten. We hebben zowel gezinnen met kinderen als alleenstaande mannen en vrouwen, en een grote groep niet-begeleide minderjarigen. We zitten voortdurend vol. Als iemand vertrekt, is die plaats dezelfde dag nog ingevuld door een nieuwe bewoner. We vervelen ons hier niet.’ (lacht)
Kogels en scherven
‘We zijn een open opvangcentrum waar asielzoekers in afwachting van een uitspraak over hun aanvraag mogen wonen.Net zoals wij naar de huisarts gaan, kunnen bewoners bij ons op consultatie komen. We zorgen ook voor een korte medische screening van iedereen die hier toekomt. We kijken of ze de nodige vaccins hebben gehad en welke medische problemen ze eventueel hebben. De belangrijkste vraag die we hen stellen, is: hoe kunnen wij jou helpen? De klachten waarmee mensen tot bij ons komen, gaan van banale kwaaltjes zoals hoofdpijn tot chronische ziektes die we moeten opvolgen. We zien ook vaak orthopedische problemen door verwondingen van kogels of scherven van bombardementen. Indien nodig verwijzen we door naar de huisarts die hier twee keer per week langs komt, of naar een kinesitherapeut of psycholoog.’
Gewone mensen
‘Veel van onze bewoners hebben psychosomatische klachten, vooral door trauma. We horen soms afschuwelijke verhalen over folteringen en verkrachtingen. De wreedheden die mensen elkaar kunnen aandoen, daar schrik ik nog elke keer van. Tegelijk verbaast het me telkens weer hoe sterk een mens kan zijn. Ondanks alle wat ze meegemaakt hebben, staan veel asielzoekers positief in het leven. Ze willen niet in het verleden blijven hangen, ze willen vooruit, en wij kunnen hen daarin steunen. Veel mensen kijken naar asielzoekers met een blik van medelijden. Ik probeer niet alleen ‘ocharme’ te denken. Het gewicht dat onze bewoners meedragen, is zeker niet te onderschatten, maar daarnaast zijn het ook gewone mensen zoals jij en ik. Het is hier geen trieste boel, integendeel. We lachen superveel.’
Veel zeggenschap
‘We zijn met twee verpleegkundigen, maar we doen ons werk nooit alleen. Elke week zitten we samen met de directie en de sociale dienst voor een bespreking van onze bewoners. Als we merken dat een alleenstaande moeder het lastig heeft, kijken we samen met de buurtwerking hoe we haar wat ademruimte kunnen geven, bijvoorbeeld door de kindjes naar de crèche te sturen of hen te laten deelnemen aan een toffe activiteit. Puur medische beslissingen nemen we zelf, maar voor veel andere zaken overleggen we. Die multidisciplinaire aanpak maakt het boeiend. We krijgen als verpleegkundige ook veel verantwoordelijkheid. We moeten zelf inschatten wat dringend is, en wat kan wachten. In een ziekenhuis beslist de arts vaak wat er moet gebeuren.’
Wil jij niets meer missen van Nursing Vlaanderen?
Schrijf je dan in voor onze gratis Nursing Vlaanderen nieuwsbrief en ontvang elke twee weken onze beste artikelen in jouw mailbox!
Communiceren via Google Translate
‘Het grootste deel van de bewoners komt uit Afghanistan, en uit Eritrea, Somalië en andere Afrikaanse landen. Niet iedereen spreekt of begrijpt zomaar Engels, Frans of Nederlands. We kunnen altijd beroep doen op tolken, zowel ter plaatse als via webcam of telefoon, maar soms moet het snel gaan. Als mensen aan de deur staan met een vraag of omdat ze zich niet goed voelen, is het vaak communiceren met handen en voeten. En met Google Translate. (lacht) Voor het Tigrinya, een taal uit Eritrea, bestaat dat niet. Dan is het behelpen met duizend-en-één gebaren – wat soms ook tot grappige taferelen leidt – maar uiteindelijk lukt het altijd wel om elkaar te verstaan.’
Overlopende emmer
‘Veel mensen zijn bang voor asielzoekers. Zelfs mijn ouders hadden eerst hun twijfels toen ze hoorden dat ik hier zou komen werken. De angst voor het onbekende overheerst nog vaak. Eén incident is genoeg om het idee te voeden dat asielzoekers gevaarlijk zijn. Dat is ontzettend jammer, want dat beeld klopt totaal niet. We krijgen wel eens te maken met verbale agressie, of er schopt al eens iemand met zijn voet ergens tegen. Vaak zijn dat uitingen van boosheid of frustraties waar ze geen weg mee weten. Het ís ook niet gemakkelijk voor asielzoekers. Sommigen zitten hier maanden of zelfs een jaar te wachten op nieuws. Die onzekerheid weegt. Ik snap intussen veel beter waarom iemand soms ontploft. Als je zoveel tegenslagen te verwerken hebt, is het niet abnormaal dat je emmer wel eens overloopt.’
Lees ook deze artikels over bijzondere werkplekken:
Het verschil maken
‘In een ziekenhuis verzorg je patiënten die na een week meestal weer weg zijn. Wij krijgen de kans om onze mensen echt te leren kennen en een band met hen op te bouwen. Dat helpt om aan te voelen wat iemand nodig heeft of te begrijpen waarom iemand op een bepaalde manier reageert. Natuurlijk heb je met sommige bewoners meer een ‘klik’ dan met anderen. Tot enkele maanden geleden woonde hier een alleenstaande moeder met drie kinderen. Een van haar zoontjes heeft een zware beperking en moest van dichtbij opgevolgd worden. We zagen elkaar dus vaak. Ik zag de kinderen letterlijk groeien en openbloeien. Ze zijn – na meer dan twee jaar – naar een huis mogen verhuizen, maar ik zal hen nooit vergeten. Met de moeder heb ik zelfs nog steeds contact.
Fedasil heeft het moeilijk om personeel te vinden voor haar opvangcentra. Bij deze doe ik graag een warme oproep. (lacht) Een opvangcentrum voor asielzoekers is misschien niet de meest eenvoudige werkplek, maar je kunt hier écht een verschil maken voor mensen. Dat drijft me nog elke dag.’
