In het Nederlandse St. Antonius Ziekenhuis zochten verpleegkundigen uit welke invloed taalgebruik van zorgverleners heeft op de pijnbeleving van de patiënt. Ervaart deze minder pijn als hij positieve woorden hoort?
tekst: Daphne Spoolder, Nelleke de Bruijn en Jesse Huisman*
Casus
Na een operatie ervaren veel patiënten pijn. Verpleegkundigen informeren standaard naar de pijnscore, vaak door te vragen: ‘Heeft u pijn?’. Maar is dat wel de beste vraag om te stellen? Taalgebruik kan een rol spelen bij de pijnbeleving van de patiënt. De vraag van verpleegkundige luidt dan ook: Kan verbale communicatie de pijnbeleving bij operatiepatiënten beïnvloeden?
1 Formuleer je vraag
(P = patiënt of probleem, I = interventie, C = vergelijking, O = uitkomst)
P: Operatiepatiënten
I: Verbale communicatie
C: –
O: Pijnbeleving
2 Zoekstrategie
Er is gezocht in PubMed, Cochrane, Embase en Cinahl, met de zoektermen: positive word*, comfort talk, empathetic attention, structured attention, guided imagery OR distraction technique AND pain. Er zijn 3 RCT’s gevonden.
3 Beoordeling resultaten
Chooi et al.1 includeerden 232 vrouwen na een keizersnede en vergeleken het effect van negatieve woorden, zoals ‘pijn’, met het effect van positieve woorden, zoals ‘comfort’. De groep bestond slechts uit vrouwen, generaliseren is dus beperkt mogelijk. De effectbeoordelaars werden niet geblindeerd, de patiënten wel.
Het gebruik van positieve woorden zorgde voor significante vermindering van de incidentie van pijn; de ernst van de pijn verschilde niet significant. De onderzoekers concluderen dat woorden die de focus bij pijn leggen ervoor kunnen zorgen dat patiënten bepaalde gewaarwordingen interpreteren als pijn, terwijl dit anders niet het geval was geweest.
Balanyuk et al.2 leidden 72 patiënten bij het inbrengen van een infuus af met vragen over hobby of interesses en vergeleken het effect daarvan met dat van pijnstillende zalf (Emla®-lidocaïne/prilocaïne). Blindering was niet volledig mogelijk, omdat de patiënten wisten of zij Emla kregen of werden afgeleid, de dataverzameling verliep wel geblindeerd. De groep die werd afgeleid, ervaarde significant minder pijn dan de Emla-groep.
Fusco et al.3 tot slot, onderzochten bij 272 patiënten het verschil tussen hypnotische communicatie (een afleidende vraag), communicatie met een negatieve connotatie en communicatie met een neutrale connotatie (de handelingen die plaatsvinden benoemen). Alleen de verpleegkundige kon niet geblindeerd worden.
Het bleek dat bij gebruik van hypnotische communicatie de pijnscore, gemeten met de Numeric Rating Scale (NRS), verminderde in vergelijking met zowel de negatieve als de neutrale groep.
Ook angst en comfort verbeterden. De onderzoekers concludeerden dat een hypnosetechniek significante voordelen oplevert bij een routinematige procedure, zoals het inbrengen van een perifeer infuus.
4 Conclusie
Afleidende vragen tijdens een pijnlijke handeling leiden tot een betere pijnbeleving, evenals een positieve bewoording bij het vragen van de pijnscore. Leid je patiënt dus af, of stel eerst een positief geformuleerde vraag, zoals ‘Bent u comfortabel?’ voordat je de NRS afneemt.
5 Toepassing in de praktijk
Afleidende vragen tijdens een pijnlijke handeling leiden tot een betere pijnbeleving, evenals een positieve bewoording bij het vragen van de pijnscore. Leid je patiënt dus af, of stel eerst een positief geformuleerde vraag, zoals ‘Bent u comfortabel?’ voordat je de NRS afneemt.
