
Uit deze nationale online bevraging over het mentale welzijn van zorg- en hulpverleners blijkt dat symptomen van chronische stress sterk tot zeer sterk aanwezig zijn. De 951 respondenten geven aan dat ze vermoeid (54%) zijn, onder druk staan (45%), onvoldoende ontspanning ervaren (39%), slaaptekort (36%) en concentratiestoornissen hebben (31%).
Uitstroom
De aanhoudende stress van het werken tijdens de pandemie laat zijn sporen na. In juni 2021 – toen de enquête werd verstuurd – overwoog 22% van de bevraagden om te stoppen met het uitoefenen van hun beroep, tegenover 10% voor de covid-19-crisis.
21% van de respondenten had ‘het gevoel er alleen voor te staan’, slechts 53% zei het gevoel te hebben deel uit te maken van een team. Opvallend is dat amper 33% van de deelnemers zegt dat ze ‘voldoende steun en begeleiding’ kunnen vragen.
Lichamelijke klachten
Ook rapporteren de zorgverleners lichamelijke klachten die verband houden met chronische stress als sterk aanwezig. Spier- en gewrichtspijn (32%), hoofdpijn (29%) en maagproblemen (17%) zijn de grootste boosdoeners.
Acute stress lijkt verminderd
Acute stress kan zich uiten als hyperalert en verhoogd waakzaam zijn of angstgevoelens. 28% van de respondenten gaf een score van 7 of meer op het eerste symptoom, 14% verklaarde in hoge mate last te hebben van angstgevoelens.
Beide symptomen worden minder vaak gerapporteerd dan bij vorige bevragingen. Het feit dat een groot deel van het zorgpersoneel volledig gevaccineerd was in juni ’21 is wellicht een verklaring voor dit verschil.
Ondersteuning
De mate van ondersteuning die zorg- en hulpverleners krijgen, zowel binnen als buiten de arbeidscontext, blijkt een belangrijke beschermende factor tegen beide soorten stress. 60% van de bevraagden kon haar gedachten en emoties delen met een partner, collega’s en vrienden.
Slechts 33% deed dit ook met een leidinggevende, hoewel ongeveer de helft van de bevraagden aangeeft in de toekomst nood te hebben aan steun van een leidinggevende. De eigen huisarts (6%), een psycholoog of andere professionele ondersteuner (11%) kon ook voor het nodige soelaas zorgen.
Hoge deelname verpleegkundigen
Een derde van de respondenten is verpleegkundige. Iets meer dan 1 op 3 werkt in de eerstelijnszorg, 1 op 4 in een ziekenhuis. Aan de eerste bevraging in december ’20 namen 3.140 mensen deel. De tweede editie in maart ’21 leverde 2530 reacties op. De respons in juni is dus beduidend lager.
Power to Care
Power to Care is de enquête naar het welzijn van zorgverleners, hulpverleners en mantelzorgers. Ze is een initiatief van Sciensano en KU Leuven met als partners Zorgnet-Icuro, Steunpunt Geestelijke Gezondheid/Te gek!?, santhea, UNESSA en GIBBIS. Het volledige rapport van de derde enquête vind je op de website van Sciensano.