Zorgrobot Tessa ondersteunt patiënten en thuisverpleegkundigen

Nieuwtje: het Wit-Gele Kruis van Antwerpen startte recent een proefproject met zorgrobots. De kleine ‘Tessa’-robots moeten de patiënten zelfredzamer maken door hen er bijvoorbeeld aan te herinneren hun medicatie in te nemen. De pratende zorgrobots blijken niet allen een echte hulp te zijn voor patiënten, maar ook voor verpleegkundigen.

Intussen zijn er 12 in gebruik, maar in totaal heeft het Wit-Gele Kruis 25 zorgrobots aangekocht. Verpleegkundige Jill Nys is alvast enthousiast over de minirobots die eruitzien als een sprekende bloempot. Nys is een van de drie Wit-Gele Kruis-medewerkers die in hun regio de Tessa’s helpen installeren en programmeren. 

Avondmedicatie ingenomen?

‘De robot maakt verbinding met de wifi, zodat we ook op afstand spraakboodschappen kunnen programmeren’, vertelt Jill Nys. ‘Zo kunnen we bijvoorbeeld instellen dat Tessa op een vast tijdstip aan de patiënt vraagt of hij zijn avondmedicatie heeft ingenomen. Je stelt ook in hoe ze reageert op het antwoord. Zegt de patiënt ‘ja’, dan antwoordt Tessa: ‘Goed zo, dan wens ik jou een prettige avond.’ Is het antwoord ‘nee’, dan zegt Tessa dat het nu tijd is om de medicatie in te nemen.’

24/7 extra hulp

Hieruit blijkt meteen het grote voordeel van de kleine robots: de verpleegkundige hoeft niet meer per se langs te komen voor een taak als het geven van medicatie. Bovendien is Tessa er 24 uur per dag, dus ook wanneer iemand ’s avonds laat nog medicijnen moet slikken. 

‘Tessa doet dienst als een aanvulling, zeker niet als een vervanging van ons werk’, beklemtoont Jill Nys. ‘Wij blijven sowieso ook zelf langsgaan bij die patiënten. Maar het is goed om de combinatie te hebben van onze persoonlijke zorg – inclusief het sociale contact – met de spraakboodschappen van de zorgrobot.’ Zo kunnen verpleegkundigen Tessa bijvoorbeeld laten zeggen dat de patiënt de medicatie alvast uit de koelkast moet halen vóór hun bezoek. Of ze stellen in dat Tessa hen vraagt om van tevoren schone kledij en een washandje en handdoek klaar te leggen. Nys: ‘Zo kunnen we meteen de verzorging starten als we arriveren.’

Veel voldoening

Voor het werk van de verpleegkundigen maakt de zorgrobot dus wel degelijk een verschil. En dat gaat zeker niet alleen over tijd- en efficiëntiewinst. ‘Als we minder vaak moeten langsgaan bij patiënten die we alleen medicatie geven, kunnen we meer tijd en zorg bieden aan mensen die meer hulp en verzorging nodig hebben’, verklaart Jill Nys. ‘Op die manier kunnen die twee doelgroepen langer zelfstandig blijven wonen: de mensen voor wie Tessa de juiste steun betekent, én de mensen die zonder onze verzorging niet zelfstandig kunnen blijven wonen. De patiënten zijn daar dankbaar voor en dat geeft mij veel voldoening.’

Nederlandse tongval

Tessa, met bloemetjes op haar hoofd en grote knipperende ogen, is voor de patiënten duidelijk ook leuk om in de buurt te hebben. Wanneer verpleegkundigen of familieleden op bezoek komen, praten ze altijd wel even over die lieve minirobot in huis. Het enige wat soms wat minder handig blijkt, is haar ‘Hollandse’ accent. Dat is voor de patiënten niet altijd makkelijk te verstaan. Omgekeerd moeten ze zelf ook goed articuleren om hun antwoorden juist te laten registreren. ‘Maar we kunnen ook instellen dat Tessa vraagt om iets te herhalen wanneer ze het niet begrijpt’, zegt Jill Nys.

Natuurlijk komt niet elke patiënt in aanmerking voor ondersteuning met Tessa. Het gaat hoofdzakelijk om mensen die belang hebben bij een geheugensteuntje af en toe. Het feit dat ze met beperkte hulp wel zelfstandig zijn, geeft hen een goed gevoel. ‘Het maakt de patiënt zelfredzamer en dat is sowieso positief’, vindt Jill Nys. 

Ook voor mantelzorg

Op dit moment programmeren enkel de verpleegkundigen de zorgrobot. Op korte termijn zal dit ook door familieleden en mantelzorgers gebeuren.Zij kunnen dan de patiënt bijvoorbeeld een gelukkige verjaardag wensen of hen herinneren aan een kappersafspraak. ‘Je kunt Tessa’s boodschappen heel persoonlijk maken’, bevestigt Jill Nys. ‘Ik laat de robot nu al patiënten een goede nachtrust toewensen, en tijdens de hittegolf liet ik haar om het uur zeggen dat ze een glas water moesten drinken.’