Student Corner | 'Studenten verpleegkunde onvoldoende beschermd tijdens coronastage’

Was de veiligheid van stagiairs verpleegkunde voldoende gegarandeerd tijdens de eerste maanden van de covid-19 pandemie? Daan Michiels (21 jaar, afgestudeerd verpleegkundige) onderzocht het in zijn bachelorproef.

Waarom koos je dit onderwerp?

Daan: ‘Ik liep stage in een ziekenhuis op de afdeling heelkunde toen de pandemie losbarstte. Geen enkele hulpverlener op onze afdeling had een mondmasker. We konden onszelf enkel beschermen met hand- en hoesthygiëne maatregelen. Die eerste periode raakten heel wat patiënten en hulpverleners besmet, waardoor er veel uitval was en de werkdruk fors steeg.

Uiteindelijk werd beslist om geen nieuwe opnames te doen en alle niet-dringende ingrepen uit te stellen. Ik vond het heftig om in die omstandigheden stage te lopen en was vaak bang om besmet te worden. Ik voelde me niet comfortabel bij de beslissing om onze stage te laten doorgaan. Door te kiezen voor dit onderwerp kon ik die angstige gevoelens beter kaderen.’

Wat waren je belangrijkste bevindingen?

‘Voor mijn proef werkte ik met online enquêtes die naar studenten verpleegkunde van de AP Hogeschool werden verstuurd. In maart namen 156 studenten deel, en in mei 135.

Uit de resultaten blijkt dat al vanaf het begin van de pandemie, in maart 2020  een groot aantal studenten in contact kwam met zowel vermoedelijke (48%) als gediagnosticeerde positieve (13%) covid-19-patiënten. Dit evolueerde in mei en juni 2020 naar respectievelijk 66% en 47%.

Studenten verpleegkunde kwamen dus frequent in contact met (vermoedelijk) besmette personen. Ik vermoed dat deze cijfers -zeker in de beginfase- een onderschatting zijn omdat de testcapaciteit toen nog beperkt was.’

Je onderzocht ook of er voldoende preventiehulpmiddelen waren voor de studenten.

‘Meer dan een vierde van de studenten vond dat ze aan het begin van de pandemie onvoldoende preventiehulpmiddelen ter beschikking kreeg. Bij het begin van de pandemie was er een groot tekort aan mondmaskers.

Hand -en hoesthygiëne was in maart 2020 de meest prominente maatregel. Pas in mei en juni werd het dragen van mondmaskers daaraan toegevoegd.’

Is er ook onderzoek gedaan naar het psychosociaal welbevinden van studenten in coronatijd?

‘Mijn bachelorproef maakt deel uit van een groter onderzoek over dat onderwerp. Mijn onderzoek brengt in kaart hoe groot de mate van contact met covid-19 was en in hoeverre studenten voldoende bescherming hadden.

In andere deelstudies werd onderzocht welke invloed het gebrek aan preventiemiddelen had op de studenten. We merkten veel gevoelens van angst en onzekerheid. Deze gevoelens hadden een nadelige invloed op het welbevinden van studenten.’

Wat is jouw belangrijkste conclusie?

‘De voornaamste vaststelling is dat grote aantallen studenten al vanaf het begin blootgesteld werden aan het virus zonder dat ze voldoende effectieve preventiehulpmiddelen hadden.

Tijdens mijn opleiding werd steeds herhaald dat het in een acute situatie belangrijk is om eerst stil te staan bij je eigen veiligheid, vooraleer hulp te bieden aan een ander. Dat principe is in het begin van de coronacrisis niet gevolgd. Ik denk dat het beter was geweest om de verpleegstages tijdelijk te onderbreken, zoals in sommige andere landen wel gebeurde.

Ik hoop dat in de toekomst weloverwogen beslissingen gemaakt zullen worden over het voortzetten van verpleegstages tijdens een crisis. Mijn onderzoek geeft het onderwijs informatie over de omstandigheden waarin studenten verpleegkunde stage hebben gelopen. Zo kunnen ze aangepaste begeleiding bieden waar nodig.’