Waarom durft die ene stagiaire die simpele handeling nog steeds niet zelfstandig te doen? En begint een ander als een kip zonder kop mensen te wassen, zonder eerst na te denken? Grote kans dat dit te maken heeft met hun leervoorkeur.
Poster leervoorkeuren
We hebben de leervoorkeuren in dit artikel ook op een poster gezet. Om op te hangen of te bewaren. Download hem hier: Op welke manier leert jouw stagiaire?
tekst: Sandra Kleefstra*, Astrid Schellingerhout** Illustratie: Maren Bruin
Iedere student leert op haar eigen manier. Wij hebben de belangrijkste manieren op een rijtje gezet, uitgaande van een model dat veel wordt gebruikt in het gezondheidszorgonderwijs: de leervoorkeuren van Manon Ruijters en Robert-Jan Simons.1
Leervoorkeuren gaan niet zozeer over de persoon die leert, zoals bij de bekende leerstijlen van Kolb (doener, denker, dromer, beslisser)2, maar meer over de context waarin iemand graag leert. Simons licht toe: ‘Leervoorkeuren zijn momentopnamen die veranderlijk zijn en afhankelijk van de context. Om je rijbewijs te halen leer je bijvoorbeeld anders dan bij een nieuwe werkwijze op je werk. Bij verandering van context, zoals bij een stage, heb je soms andere vormen van leren nodig dan je gewend bent.’
Combinatie van leervoorkeuren
Simons stelt dat niemand slechts 1 leervoorkeur heeft. ‘Het is niet de bedoeling dat mensen zich te simplistisch identificeren met een van de beschreven leervoorkeuren en deze als excuus gaan gebruiken (“ik ben nu eenmaal een kunstafkijker, dus ik lees geen boeken”).´
Volgens Simons scoort iemand meestal op 2 voorkeuren het hoogst en op 1 echt lager. Vaak geeft de tweede voorkeur een eigen kleur aan de eerste voorkeur. Simons: ‘Zo leert een participerende ontdekker anders dan een kennisverwervende ontdekker. Ook leert een ontdekkende kunstafkijker anders dan een kunstafkijkende ontdekker.’
Leervoorkeuren kunnen ook verkeerd of onhandig zijn omdat de context andere of nieuwe vormen van leren vraagt, legt Simons uit. ‘Kijk daarom welke vormen van leren het meest efficiënt zijn voor het werk dat een student aan het leren is. En laat je studenten daar langzaam aan wennen en in hun patronen opnemen.’
De 5 leervoorkeuren van Ruijters en Simons
Kunst afkijken
Deze mensen leren het liefst in de spanning van de praktijk. Ze observeren anderen, analyseren wat bruikbaar is en passen dat toe in hun werk.
Participeren
Leren door te sparren met anderen. Hun reacties en ideeën voeden het leerproces.
Kennis verwerven
Grote kans dat je deze mensen met hun neus in een boek vindt. Ze houden van leren waarbij een expert kennis overdraagt.
Oefenen
Mensen die graag oefenen, proberen iets nieuws graag uit in een veilige omgeving. Ze zijn niet bang voor fouten, want daar leren ze van.
Ontdekken (& analyseren)
De ontdekkers leren het liefst van het leven. Schools leren is te beperkt voor hen. Ze leren het liefst door zelf iets uit te vinden.
Klik op bovenstaande links voor een uitwerking per leervoorkeur aan de hand van een fictieve student.3
Poster leervoorkeuren
We hebben de leervoorkeuren ook op een poster gezet. Om op te hangen of te bewaren. Download hem hier: Op welke manier leert jouw stagiaire?
* Sandra Kleefstra is verpleegkundige, voormalig Nursing-columnist en docent Volwassen Onderwijs Zorg en Welzijn (VOZW) aan ROC de Friese Poort in Leeuwarden.
**Astrid Schellingerhout is onderwijskundige en opleidingsadviseur in het Franciscus Gasthuis & Vlietland in de regio Rotterdam.
Noten
1 Boonstra, J. Leiderschap in organisaties, hoofdstuk 8 ‘Leiderschap in leren’ p. 125-142 Manon Ruijters en Robert-Jan Simons, Wolters Kluwer Business 2011.
2 Berends N. Welk type is jouw stagiaire? Gebaseerd op de leerstijlen van Kolb. Nursing september 2013.
3 Benieuwd wat jouw leervoorkeur is? Op internet staan talloze testjes die je vertellen op welke manier je leert en begeleidt. Of vraag de afdeling praktijkopleiding in jouw instelling.
