Vrije keuze thuiszorg in het gedrang?

Eind mei kwam aan het licht dat tal van thuisverpleegkundigen het voorbije jaar werden gepusht om patiënten van de concurrentie af te snoepen. Net zo goed werden patiënten op grote schaal onder druk gezet om een document te ondertekenen: geen contract, geen zorg. Boosdoener van dienst? De praktijken van een nieuwe speler in de thuiszorgmarkt, een sector die sowieso al sterk onderhevig is aan concurrentie.

Bedenkelijke methodes

Tot twee jaar geleden werd de markt van de thuisverpleging beheerst door spelers als het Wit-Gele Kruis, Mederi en Zorgconnect. Opvallend was de komst van ‘Altrio Thuisverpleging’: in korte tijd klom dit thuiszorgbedrijf op tot de tweede grootste speler in de sector.

Onderzoek bracht aan het licht dat Altrio, maar ook andere spelers daartoe bedenkelijke methodes hanteren. Werknemers die nieuwe collega’s over de streep trokken werden daarvoor beloond. Verpleegkundigen die van werkgever veranderden, kregen royale bonussen uitgekeerd als ze hun patiënten konden overtuigen mee de overstap te maken. Patiënten werd een wurgcontract onder de neus geduwd, als voorwaarde voor het ontvangen van verdere thuisverpleging.

Politiek reageert fors

Vanuit politieke hoek kwam meteen felle kritiek. Federaal minister voor Volksgezondheid Frank Vandenbroucke riep alle gedupeerde patiënten op om klacht in te dienen bij de federale ombudsdienst ‘Rechten van de patiënt’. De wet op de patiëntenrechten stelt immers onomwonden dat elke patiënt de vrije keuze heeft inzake thuisverpleging. Contracten zoals Altrio die opstelt zijn bijgevolg niet afdwingbaar, wegens volkomen in strijd met deze wetgeving.

Ook Vlaams minister voor Welzijn Hilde Crevits hekelde intussen de wantoestanden. Ze gaf al opdracht aan de Vlaamse Zorginspectie om een grondig onderzoek in te stellen naar de in opspraak gekomen thuiszorgdienst. Indien de beschuldigingen worden hard gemaakt dreigt Altrio zijn vergunning te verliezen. Patiënten ‘verkoop’ je niet door en zet je evenmin onder druk om voor een bepaalde zorgkundige te kiezen. De kwaliteit en de continuïteit van de thuiszorg moeten altijd voorop staan.

Belang patiënt is prioritair

Dat is ook de mening van het Wit-Gele Kruis, dat naar aanleiding van deze praktijken een persbericht de wereld in stuurde. ‘Een zorginstantie moet altijd handelen in het belang van de patiënt, nooit in het eigenbelang’, aldus voorzitter Dirk Broos. ‘De vrije keuze van de patiënt in wie hem verzorgt is essentieel, en zorgverleners horen die individuele keuze te respecteren.’

Daartoe ondertekende het Wit-Gele Kruis de deontologische code voor Belgische verpleegkundigen én het ethisch charter voor zorgondernemerschap in de thuisverpleging. ‘Vanuit ons engagement om transparant, objectief en correct om te gaan met onze patiënten, onze collega’s en de overheid, roepen we op tot passende controles. Ook de nodige maatregelen dringen zich op om dit soort wantoestanden in de toekomst aan te pakken. Patiënten moeten met een gerust gevoel een beroep kunnen blijven doen op hun vertrouwde thuisverpleegkundige.’