Fixatie roept bij verpleegkundigen vaak ethische vragen op. Zijn er alternatieven om fixatie te vermijden bij verwarde ouderen met dementie of delier? Kaat Raymaekers onderzocht het voor haar bachelorproef.
Waarom koos je voor fixatie als onderwerp?
‘Tijdens mijn stages kwam ik regelmatig in contact met fixatie. Ik merkte dat het ethisch niet goed voelde voor mij. Ik vroeg me vaak af of dit nu de beste aanpak is. En of het positieve effect wel opweegt tegen het negatieve.
Soms had ik het gevoel dat er te snel voor fixatie gekozen werd. Hoewel fixatie aan bod kwam tijdens mijn opleiding, wist ik er niet voldoende over. Daarom leek het me een prima onderwerp voor mijn bacherlorproef Klinisch Redeneren. Ik wilde vooral op zoek gaan naar alternatieven die bruikbaar zijn in de praktijk.’
Wat waren jouw belangrijkste vaststellingen?
‘Ik vond veel onderzoeksliteratuur over alternatieven voor fixatie. Er is veel informatie beschikbaar, maar die is erg gefragmenteerd, terwijl mijn belangrijkste vaststelling net is dat een geïntegreerde aanpak nodig is.
Zo is er nood aan een veel specifiekere wetgeving. Die moet door zorgorganisaties vertaald worden in een duidelijke regelgeving. Zorgorganisaties moeten hun personeel ondersteunen en opleiden om dat beleid toe te passen. Zorgverleners handelen dan in lijn met dit beleid, waarbij de patiënt en zijn familie zo veel mogelijk betrokken worden.’
Onderzoeksvraag: ‘Hoe kan men op een ethisch verantwoorde en praktijkgerichte wijze omgaan met een door dementie of delier verwarde oudere, rekening houdend met verschillende waarden, zonder onmiddellijk over te gaan tot fixatie?’
Opleiding: Bachelor Verpleegkunde UCLL
Onderzoek afgerond: januari 2021
Meer weten? Mail: kaat.raymaekers@student.ucll.be
Dit onderzoek is verricht door: Kaat Raymaekers
Welke praktijkgerichte alternatieven voor fixatie vond je tijdens je onderzoek?
‘Door op zoek te gaan naar de oorzaken van het gedrag van de patiënt en daarop te werken, kan je vaak fixatie vermijden. Gezien valrisico vaak een aanleiding is, is het zinvol om in te zetten op valpreventie.
Tijdens mijn onderzoek ontdekte ik een heel gamma aan toezichthoudende ‘zorgdomotica’ zoals bed- en opsta-alarmering of deursignalering. Deze kunnen vaak preventief worden ingezet, zodat de aanleiding tot fixatie wegvalt.
Tijdens een stage in een woonzorgcentrum merkte ik hoe de toepassing van zulke zorgdomotica succesvol kan zijn. Daar gebruikte men een detectiesysteem met sensoren die bijvoorbeeld vaststellen of de bewoner zich in bed bevindt.
Wanneer een bewoner gaat slapen, wordt het systeem ingeschakeld. Zodra hij of zij het bed verlaat, krijgen de zorgverleners een melding.
Ik merkte dat gevaarlijke situaties zo vermeden konden worden. Ik zag ook het gebruik van een slaaphoes en een verzwaarde dons, wat meestal als comfortabel werd ervaren.’
Wil jij niets meer missen van Nursing Vlaanderen?
Schrijf je dan in voor onze gratis Nursing Vlaanderen nieuwsbrief en ontvang elke twee weken onze beste artikelen in jouw mailbox! Inschrijven
Wat is je conclusie?
‘Mijn belangrijkste conclusie is dat we moeten streven naar een non-fixatiebeleid-waarbij alle mogelijke alternatieven eerst worden overlopen. Elke vorm van fixatie moet als laatste redmiddel worden beschouwd.
Als fixatie toch nodig is, moet dit steeds zo kort mogelijk, met verhoogde supervisie en op een manier die in verhouding is met het gedrag van de patiënt.’
In deze rubriek bespreken studenten verpleegkunde hun eind- of bachelorproef. Ze leren onderzoek doen naar vaak praktische, klinische onzekerheden; het is zonde om de uitkomsten niet met elkaar te delen.
Wil jij ook vertellen over je eind- of bachelorproef? Mail dan het onderzoek en de beoordeling naar redactie@nursing.be. Wij nemen contact met je op.
