Student Corner | ‘Hoe kan je reanimeren in prone positie?’

Waarom koos je voor dit onderwerp?

Angela: ‘Ik werk als verpleegkundige op de afdeling intensieve zorgen. Mijn eerste covid-patiënte was een vrouw van veertig jaar. Het was voor mij de eerste keer dat ik verantwoordelijk was voor een patiënt in prone positie. Ik vroeg me af hoe ik CPR zou kunnen toedienen bij een cardiaal arrest.

Wanneer we de patiënte zouden moeten draaien om haar in rugligging te reanimeren, zouden we kostbare minuten tijd verliezen. In mijn opleiding had ik echter niet gehoord over reanimatie in prone positie. Daarom wilde ik voor mijn proef uitzoeken of het kon en effectief was.’

Wat kon je concluderen op basis van de literatuur?

‘Gezien prone positie voor de covid 19-pandemie weinig werd toegepast, is het onderzoek erover beperkt. Gelukkig vond ik wel voldoende studies die bevestigen dat CPR in prone positie effectief is.

Het merendeel van de studies, weliswaar vooral uitgevoerd in een operatiekamer, rapporteert een goede outcome. Enkele studies stellen zelfs dat prone CPR een significant hogere bloeddruk genereert dan standaard CPR.

De resultaten van mijn literatuurstudie zeggen vooral iets over het effect van prone CPR op ROSC, de return of spontaneous circulation, maar niet op de outcome van de patiënt.’

Wat zijn belangrijke aandachtspunten bij CPR in prone positie?

‘Eerst en vooral kunnen enkel geïntubeerde patiënten in buikligging gereanimeerd worden. Patiënten die niet geïntubeerd zijn, moeten eerst omgedraaid worden en kunnen dan op de gebruikelijke wijze in rugligging CPR krijgen.

Bij CPR in prone positie is het belangrijk dat er tegendruk is ter hoogte van het sternum. Dit kan door daar een zandzak of infuuszak te plaatsen. De meest optimale compressielocatie is de wervelkolom, ter hoogte van de onderkant van de schouderbladen. Verder hanteer je hetzelfde ritme als bij een gewone CPR en controleer je de kwaliteit aan de hand van de bloeddruk en ETCO2-waarde.’

Zijn verpleegkundigen voldoende opgeleid en voorbereid voor deze vorm van CPR?

‘Neen, tot voor mijn onderzoek was deze vorm van CPR in geen enkel Belgisch ziekenhuis gekend. Daarom ontwikkelde ik zelf een instructievideo voor verpleegkundigen van de afdeling intensieve zorgen.

In deze video wordt de techniek van prone CPR bij de geïntubeerde en geventileerde patiënt getoond en worden alle aandachtspunten uitgelegd. De video is vrij te bekijken op YouTube.’

Je ontwikkelde ook een protocol en twee handleidingen?

‘Het ERC, de Europese Research Council, ontwikkelt om de vijf jaar een algoritme voor de Adult Life Saving Procedure. Ze ontwikkelden echter nog geen algoritme specifiek voor patiënten in prone positie.

Daarom schreef ik er zelf een op basis van mijn literatuuronderzoek en de guidelines. Dit algoritme kan zorgen voor een uniforme, gesystematiseerde uitvoering van reanimatie bij geïntubeerde covid 19-patiënten in prone positie. Het kan gebruikt worden als educatief middel, door het bijvoorbeeld als poster op te hangen op covid-19 afdelingen van intensieve zorgen.

Daarnaast stelde ik twee beknopte handleidingen op: Richtlijnenbundel – Prone CPR bij de niet geïntubeerde COVID patiënt en Richtlijnenbundel – Prone CPR bij de geïntubeerde COVID patiënt. Ze kunnen worden gebruikt als uitgeschreven protocol op covid- intensieve zorg afdelingen en bieden een handvat voor verpleegkundigen van deze afdelingen.’