Wat houdt IFIC in?
IFIC is een nieuwe functieclassificatie en bijhorend loonmodel. Het basisprincipe van IFIC is een verloning die hoofdzakelijk gebaseerd is op de functies die je als verpleegkundige vervult in plaats van een verloning op basis van je diploma en anciënniteit. In totaal zijn er momenteel 221 functies binnen IFIC, waarvan 71 functies binnen het departement ‘verpleging-verzorging.’
Tijdens een eerste fase in 2018 werd een eerste loonsverhoging uitgerold met beperkt budget. Nu vindt de tweede fase plaats. Hiervoor is er, mede als gevolg van de coronacrisis, een versnelde uitrol en ruimer budget voorzien. Verpleegkundigen ontvingen de afgelopen maanden een voorstel met een berekening van hun loon volgens IFIC. Zij kunnen kiezen om al dan niet in IFIC te stappen.
Voordelen voor startende verpleegkundigen
Voor startende verpleegkundigen biedt IFIC voordelen. ‘Startende verpleegkundigen op een afdeling hebben met IFIC in prinicpe een hoger aanvangsloon,’ vertelt Wouter Decat, coördinator van de Algemene Unie voor Verpleegkundigen België (AUVB).
‘IFIC zorgt er ook voor dat de stijging van de lonen naarmate je anciënniteit vordert, meer geleidelijk aan gebeurt in vergelijking met de oude loonschalen.’
100.000 loonverlies
Niet alle verpleegkundigen zullen met IFIC echter een hogere verloning krijgen. ‘We ontvangen binnen onze beroepsverenigingen verhalen van verpleegkundigen die wanneer ze in IFIC stappen, over het verder verloop van hun loopbaan bedragen tot 100 000 euro aan loon verliezen,’ vertelt Elsie Decoene, voorzitter van de Belgische Vereniging voor Verpleegkundige Specialisten (BVVS).
Ook ontbreken de functies “Verpleegkundig Specialist” en “Verpleegkundig consulent” in de IFIC-lijst met profielen binnen de zorg.’
Geen extra stimulans om te specialiseren als verpleegkundige
‘We maken ons daarnaast ook zorgen dat de extra stimulans om te specialiseren zal verdwijnen. Terwijl onze zorgsector net specialisatie en expertise nodig heeft,’ vertelt Decoene. ‘Zelf ben ik Verpleegkundig Specialist Oncologie. Binnen de kankerzorg is specialisatie een absolute must.
Je dient als verpleegkundige bijvoorbeeld chemotherapie toe en hiervoor heb je bijkomende opleiding nodig, want die kennis verwerf je niet tijdens je basisopleiding. IFIC verloont een verpleegkundige met of zonder die bijkomende opleiding op dezelfde manier, waardoor de incentive voor verpleegkundigen om te specialiseren verdwijnt.’
Geen ruimte voor specificiteit
Wouter Decat vult aan met een voorbeeld: ‘Een HBO5-verpleegkundige die op een operatiekwartier werkt, zal bij het IFIC-systeem dezelfde verloning ontvangen als een verpleegkundige met een specialisatie in intensieve zorgen, terwijl ze toch andere verantwoordelijkheden hebben en verschillende taken en handelingen vervullen.
Hierdoor lijkt de boodschap dat een bijkomende opleiding of specialisatie van geen belang is, wat niet de bedoeling kan zijn,’ aldus Decat. ‘IFIC houdt op dit moment te weinig rekening met de specificiteit van de verpleegkundigen en met de extra rollen en verantwoordelijkheden die ze opnemen.’
Voldoende verpleegkundigen op elke ziekenhuisafdeling?
Buiten het ontbreken van erkenning voor verpleegkundige specialisaties, benoemt Elsie Decoene nog een ander probleem. ‘Het IFIC-systeem schaalt verpleegkundigen die op een spoedafdeling werken hoger in dan verpleegkundigen die bijvoorbeeld op een geriatrische afdeling werken. Terwijl ouderenzorg goed opgeleide geriatrische verpleegkundigen nodig heeft.’
Maar zullen jonge verpleegkundigen niet meer geneigd zijn om voor spoedafdelingen te kiezen omdat ze daar een hoger loon ontvangen? Ook Wouter Decat vreest dat sommige ziekenhuisafdelingen in de toekomst ten gevolge van IFIC problemen zullen ondervinden om verpleegkundigen aan te trekken.
Integratie van zorgladder binnen IFIC
De beroepsorganisaties communiceerden hun zorgen over IFIC al in 2018, na de eerste fase. Bij de onderhandelingen werden ze echter niet betrokken; deze gebeurden in een tripartite: vakbonden, werkgevers en overheid.
‘Naar onze bedenkingen werd niet geluisterd,’ vertelt Decat. ‘Vanuit de Federale Raad voor Verpleegkunde (FRV) is er een advies voor het functiemodel voor de verpleegkundige zorg van de toekomst, de zogenaamde zorgladder. Deze zou een correcte basis kunnen zijn voor verloning, maar IFIC houdt hier geen rekening mee, waardoor de logica bij de verloning van een heel aantal functies zoek is.’
Een uitgestoken hand naar IFIC
Aan Franstalige kant braken in enkele ziekenhuizen spontane stakingen uit als reactie op de uitrol van IFIC. Vanuit de AUVB wordt getracht om met IFIC te onderhandelen. ‘Van het kabinet van minister Vandenbroucke kregen we de belofte dat de functies herbekeken zullen worden en dat discriminaties weggewerkt zullen worden,’ vertelt Decat.
‘Deze belofte is voor ons echter nog niet concreet genoeg. We bekijken intern welke volgende stappen we kunnen nemen. We reiken de hand uit naar IFIC om samen met ons de functies binnen het systeem aan te passen en onrechtvaardigheden en discriminaties weg te werken.’
