Patiënten die onder druk worden gezet en thuisverpleegkundigen die patiënten van de concurrentie afsnoepen? Het is not done, maar helaas gebeurt het wel.
Eind mei kwam aan het licht dat tal van thuisverpleegkundigen het voorbije jaar werden gepusht om patiënten van de concurrentie af te snoepen. Net zo goed werden patiënten op grote schaal onder druk gezet om een document te ondertekenen: geen contract, geen zorg. Boosdoener van dienst? De praktijken van een nieuwe speler in de thuiszorgmarkt, een sector die sowieso al sterk onderhevig is aan concurrentie.
Bedenkelijke methodes
Tot twee jaar geleden werd de markt van de thuisverpleging beheerst door spelers als het Wit-Gele Kruis, Mederi en Zorgconnect. Opvallend was de komst van ‘Altrio Thuisverpleging’: in korte tijd klom dit thuiszorgbedrijf op tot de tweede grootste speler in de sector.
Onderzoek bracht aan het licht dat Altrio, maar ook andere spelers daartoe bedenkelijke methodes hanteren. Werknemers die nieuwe collega’s over de streep trokken werden daarvoor beloond. Verpleegkundigen die van werkgever veranderden, kregen royale bonussen uitgekeerd als ze hun patiënten konden overtuigen mee de overstap te maken. Patiënten werd een wurgcontract onder de neus geduwd, als voorwaarde voor het ontvangen van verdere thuisverpleging.
Politiek reageert fors
Vanuit politieke hoek kwam meteen felle kritiek. Federaal minister voor Volksgezondheid Frank Vandenbroucke riep alle gedupeerde patiënten op om klacht in te dienen bij de federale ombudsdienst ‘Rechten van de patiënt’. De wet op de patiëntenrechten stelt immers onomwonden dat elke patiënt de vrije keuze heeft inzake thuisverpleging. Contracten zoals Altrio die opstelt zijn bijgevolg niet afdwingbaar, wegens volkomen in strijd met deze wetgeving.
Ook Vlaams minister voor Welzijn Hilde Crevits hekelde intussen de wantoestanden. Ze gaf al opdracht aan de Vlaamse Zorginspectie om een grondig onderzoek in te stellen naar de in opspraak gekomen thuiszorgdienst. Indien de beschuldigingen worden hard gemaakt dreigt Altrio zijn vergunning te verliezen. Patiënten ‘verkoop’ je niet door en zet je evenmin onder druk om voor een bepaalde zorgkundige te kiezen. De kwaliteit en de continuïteit van de thuiszorg moeten altijd voorop staan.
Wil jij niets meer missen van Nursing Vlaanderen?
Schrijf je dan in voor onze gratis Nursing Vlaanderen nieuwsbrief en ontvang elke twee weken onze beste artikelen in jouw mailbox!
Belang patiënt is prioritair
Dat is ook de mening van het Wit-Gele Kruis, dat naar aanleiding van deze praktijken een persbericht de wereld in stuurde. ‘Een zorginstantie moet altijd handelen in het belang van de patiënt, nooit in het eigenbelang’, aldus voorzitter Dirk Broos. ‘De vrije keuze van de patiënt in wie hem verzorgt is essentieel, en zorgverleners horen die individuele keuze te respecteren.’
Daartoe ondertekende het Wit-Gele Kruis de deontologische code voor Belgische verpleegkundigen én het ethisch charter voor zorgondernemerschap in de thuisverpleging. ‘Vanuit ons engagement om transparant, objectief en correct om te gaan met onze patiënten, onze collega’s en de overheid, roepen we op tot passende controles. Ook de nodige maatregelen dringen zich op om dit soort wantoestanden in de toekomst aan te pakken. Patiënten moeten met een gerust gevoel een beroep kunnen blijven doen op hun vertrouwde thuisverpleegkundige.’
Ethisch charter in schil contrast met wantoestanden in de thuisverpleging
Afgelopen februari werd een charter over ethisch zorgondernemerschap binnen de thuisverpleging gelanceerd. Dit gaat nog een stap verder dan de deontologische code voor Belgische verpleegkundigen. Het charter bevat meerdere richtlijnen, zoals over de correcte vergoeding voor thuisverpleegkundigen en over de kwaliteit van de zorg en de samenwerking tussen de verschillende zorgactoren.
Ook de richtlijnen over het wegkapen van medewerkers in een sector waar de krapte op de arbeidsmarkt nog nooit zo groot was, zijn duidelijk. ‘Wie de organisatie wil verlaten, mag niet beïnvloed worden door disproportionele financiële voordelen die de nieuwe werkgever zou kunnen uitkeren’, aldus Jan Vande Moortel, coördinator van het charter.
‘Ook eventuele patiënten die de thuisverpleegkundige meebrengt mogen hem/haar geen bonussen opleveren.’ Het charter staat in schril contrast met de wanpraktijken die recent in de thuisverpleging aan het licht kwamen.
